Onderzoek naar samen beslissen op verpleegafdeling ziekenhuis

Uit het onlangs verschenen onderzoek in het kader van Uitkomstgerichte Zorg blijkt dat zorgverleners in het ziekenhuis verschillend denken over te nemen beslissingen, en samen beslissen nog weinig en op verschillende manieren toepassen. Met als gevolg dat patiënten nog onvoldoende bij de besluitvorming over de best passende zorg of behandeling worden betrokken. Een belangrijke stap ter verbetering is volgens de onderzoekers: het beter inbedden van het onderwerp samen beslissen in de opleiding en nascholing van artsen, medisch specialisten, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten. Het onderzoek is uitgevoerd door Amsterdam UMC, UMC Utrecht en Isala Zwolle.  

Het is de eerste keer dat er onderzoek is gedaan naar samen beslissen op de verpleegafdeling (aan het bed) in het ziekenhuis. Er zijn drie aspecten bekeken: de bekendheid onder zorgverleners en patiënten, de mate van interprofessioneel (tussen verschillende beroepsgroepen) samen beslissen op de verpleegafdeling en de factoren die het uitoefenen van samen beslissen beïnvloeden. 

Onbekendheid 

Hoewel de meerderheid van de zorgverleners wel bekend is met de term samen beslissen, blijft het voor velen lastig om uit te leggen wat dit proces precies inhoudt en hoe je het toepast. Patiënten daarentegen blijken vaak helemaal niet bekend te zijn met het begrip samen beslissen en weten ook niet dat ze invloed hebben op de keuze van de behandeling of zorg die ze krijgen. 

Rolverdeling 

Artsen en verpleegkundigen geven verschillend invulling aan samen beslissen met hun patiënten. Dit is te zien in de mate waarin zij patiënten bij het gehele zorgproces betrekken, zoals informeren, inzicht geven, voor- en nadelen bespreken, vragen stellen en ruimte laten om zelf keuzes te maken en mee te beslissen over de eigen zorg of behandeling. Een goede samenwerking tussen professionals is belangrijk, maar de rolverdeling tussen de twee beroepsgroepen bij samen beslissen blijft onduidelijk. Met name verpleegkundigen geven aan dat zij niet precies weten waar hun verantwoordelijkheden liggen ten opzichte van die van artsen in het proces van samen beslissen. 

Verschillen 

Waar patiënten over het algemeen graag worden betrokken bij kleinere beslissingen laten ze grotere beslissingen liever aan de zorgverlener over. Artsen vinden samen beslissen juist belangrijker bij grotere medische beslissingen – met meer impact voor de patiënt – dan bij kleinere behandelingen. Patiënten denken vaak dat de zorgverlener het beter weet doordat ze zelf gebrek aan medische kennis ervaren. Daarnaast blijkt dat zorgverleners samen beslissen bewust niet toe te passen als ze denken dat patiënten niet voldoende bij machte zijn om zelf de juiste keuze te maken.

Opleiding

Uit het onderzoek blijkt ook dat samen beslissen wisselend aan bod komt tijdens de opleiding, wat de vertaalslag naar de praktijk lastig maakt. Ook in nascholing wordt hieraan nauwelijks aandacht besteed, waardoor zorgverleners de vaardigheden vooral van collega’s leren of door simpelweg zelf meer ervaring op te doen. Om samen beslissen tussen zorgverleners en patiënten op verpleegafdelingen in het ziekenhuis te verbeteren, is het volgens de onderzoekers nodig dit onderwerp goed in te bedden in de opleiding van artsen, medisch specialisten, verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten. Daarnaast is het scholen van huidige zorgprofessionals in de praktijk met de inzet van rolmodellen belangrijk.   

Lees het rapport

Meer samen beslissen? 


Wat is samen beslissen? 

Samen beslissen is het proces waarin de zorgverlener en patiënt gezamenlijk bespreken welke zorg het beste past bij de situatie en behoeftes van de patiënt. Hierbij worden alle opties, voor- en nadelen, voorkeuren en omstandigheden van de patiënt meegenomen. De medische en/of de verpleegkundige kennis van de zorgverlener en de kennis van de patiënt over de eigen wensen en behoeften vullen elkaar hierbij aan. 

 

Gerelateerd nieuws