Voorzitters FMS en ZonMw reageren op discussie RVS-rapport ‘Zonder context geen bewijs’

Evidencebased practice is een illusie; meer oog voor de ­context van de arts-patiëntrelatie is dringend noodzakelijk. ­Aldus een recent advies van de Raad voor de Volksgezondheid en ­Samenleving waarover de meningen verdeeld blijken zo valt te lezen in Medisch Contact. Volgens Federatievoorzitter Marcel Daniels, die het rapport onlangs in ontvangst nam, en prof. dr. Jeroen Geurts, voorzitter van ZonMw is het teleurstellend dat de inhoud van het RVS-rapport in de discussie leidt tot een tegenstelling in plaats van een aanvulling. Beide voorzitters hebben daarom hun visie op de lopende discussie op papier gezet en deze is inmiddels ook op de website van Medisch Contact te vinden.

"Dit artikel lokte veel reacties uit, waarbij niet werd geschroomd om ook op de man te spelen. Dat is teleurstellend omdat naar onze mening de inhoud van het RVS-rapport niet conflicteert met dat wat ook evidencebased medicine (EBM) voor ogen heeft. Wetenschappelijk onderzoek, klinische trials naar nieuwe diagnostische en therapeutische interventies, en evaluatie van geboden zorg blijven ook in de visie van de RVS noodzakelijk. De RVS wijst er – ons inziens terecht – op dat dit onderzoek passend moet zijn bij de vraagstelling, en dat ook andere wetenschapsgebieden en andere onderzoekdesigns dan alleen gerandomiseerde klinische trials bewijsondersteuning kunnen leveren.

Medisch handelen leunt zwaar op wetenschappelijk verkregen inzichten, en dat moet ook zo blijven. De RVS pleit ervoor om die inzichten te plaatsen in de context van de individuele casus, en dat is iets wat ook binnen EBM wordt voorgestaan. Het rapport van de RVS beoogt dus niet een vrijbrief te zijn voor professionals om volledig naar eigen inzicht de inhoud van de medische zorg te bepalen, net zomin als EBM ervan uitgaat dat resultaten van studies een-op-een toepasbaar zijn op iedere individuele patiënt. Een kenmerk van de professional in de zorg is juist dat deze de wetenschappelijk verkregen kennis weet te interpreteren en te plaatsen in de context van en mét die ene unieke patiënt.

Het is een illusie te verwachten dat voor iedere individuele patiënt in zijn specifieke context bewijsmateriaal beschikbaar is voor hoe het beste te handelen; het is echter evenzeer een illusie te denken dat zonder wetenschappelijk verkregen evidence de zorg te verbeteren valt. Dit zijn precies de punten waar zowel de RVS als de critici van het rapport op wijzen. Wellicht omvat de term ‘contextbased and evidence-informed’ beide bedoelingen. Geen tegenstelling, maar aanvullend op elkaar.”

Lees het artikel op de website van Medisch Contact met onderaan de reactie van onder andere de twee voorzitters.