Ziekenhuizen eind 2012 in bezit van veiligheidsmanagementsysteem
Alle Nederlandse ziekenhuizen verwachten op 31 december 2012 een veiligheidsmanagementsysteem (VMS) te hebben. In 96% van alle ziekenhuizen is dit VMS dan ook al geaccrediteerd of gecertificeerd. Dit blijkt uit een inventarisatie die het VMS Veiligheidsprogramma onder de Nederlandse ziekenhuizen heeft gehouden. Met een VMS leggen de ziekenhuizen een stevige basis voor het terugdringen van vermijdbare patiëntschade.
In ziekenhuizen kunnen patiënten onbedoeld vermijdbare schade oplopen door technische, organisatorische of menselijke fouten. Fouten zijn nooit volledig te voorkomen, maar met een VMS kunnen ziekenhuizen de organisatie zo in richten dat een risico op het maken van fouten tijdig wordt opgemerkt en hersteld, zodat schade voor de patiënt wordt voorkomen. Het VMS bestaat uit tien deelgebieden waarvoor normen zijn vastgelegd. Een belangrijke voorwaarde is een veilige en open cultuur, waarin zorgverleners zich vrij voelen (bijna-)fouten te melden om ervan te leren. Een ander belangrijk deelgebied is het leren inschatten van risico’s vooraf. Met de invoering van een VMS wordt het fundament gelegd om structureel, concreet, toetsbaar en ziekenhuisbreed te werken aan veilige zorg voor de patiënten.
Tien inhoudelijke thema’s
Met de inventarisatie is ook gevraagd hoe ver ziekenhuizen zijn met de implementatie van de tien inhoudelijke thema’s waarmee de vermijdbare schade wordt teruggedrongen. De resultaten laten zien dat in 95% van de ziekenhuizen alle 10 de inhoudelijke thema’s zijn opgepakt. Bij de andere 5% is dat minimaal acht van de tien thema’s. Een groot deel van de ziekenhuizen is zover dat de verandering in de hele organisatie is doorgevoerd en de effectiviteit daarvan wordt gemeten. In de overige ziekenhuizen is men voorbij de pilotfase, maar is de implementatie zo complex dat zij nog minimaal dit jaar nodig hebben om de doelstellingen te behalen. Tot het einde van het Programma wordt de voortgang met betrekking tot implementatie gevolgd.
Monitoren van resultaten
De ziekenhuizen streven gezamenlijk naar veilige patiëntenzorg door een certificaat of accreditatie te halen voor hun functionerende VMS. Vanuit het landelijke ondersteuningsprogramma VMS Veiligheidsprogramma wordt met de inventarisatie de voortgang in kaart gebracht. De inventarisatie geeft weer hoe ziekenhuizen hun eigen voortgang op de verschillende onderdelen beoordelen en in hoeverre zij denken de doelstellingen binnen de gestelde programmatermijn te behalen. De resultaten van de inventarisatie voor zowel de VMS als de tien thema’s zijn in een grafiek weergeven. Ze zijn te vinden op www.vmszorg.nl.